Met je ogen kijk je, lees je, maak je contact met andere mensen. Je ogen zijn belangrijk en onmisbaar! Ze worden daarom goed beschermd door de oogkas en het ooglid.
Een reflex zorgt dat je je ogen dichtknijpt bij gevaar. Toch kan het altijd gebeuren dat er iets op of in het oog belandt. Op deze pagina leer je hoe je moet handelen bij oogletsel.
Eigenschappen en oorzaken
Oogletsel kan worden veroorzaakt door:
• Vuil: zoals een loszittend vuiltje, of iets dat in het oog vastzit.
• Verbranding: door vuur of een chemische stof
• Een bijtende stof.
• Straling: denk hierbij aan UV-straling of felle lampen of lasapparatuur.
• Een stomp voorwerp zoals een elleboog of een bal.
Lasogen ontstaan door overmatige UV-straling en heet ook wel sneeuwblindheid.
Beoordeling van het slachtoffer
Een slachtoffer met oogletsel is vaak onrustig en knijpt zijn ogen dicht. Vaak heeft hij het niet zien gebeuren, maar heeft soms wel een tik op het oog gevoeld.
Bij oogletsel zie je vaak één of meer van onderstaande verschijnselen:
• Pijn in het oog
• Het oog is rood en traant soms.
• Je ziet een bloeding.
• De pupil is vervormd.
• Gezichtsvermogen is minder.
• Soms heeft het slachtoffer een tik gevoeld
Hoe te handelen?
Zorg ten eerste dat het slachtoffer NOOIT in zijn ogen gaat wrijven. Je wilt tenslotte niet dat het letsel groter wordt.
Soms kun je met een slachtoffer gewoon naar een arts of Spoedeisende hulp gaan. Laat de situatie dit niet toe, dan bel je 1-1-2. Neem nooit onnodig risico!
• Vuiltjes
Als er een los “dingetje”of vuiltje in het oog zit, kun je het er proberen uit te halen.
Bij een loszittend vuiltje handel je als volgt:
• Met duim en wijsvinger trek je voorzichtig de oogleden van elkaar.
• Is het vuiltje zichtbaar: pik het aan met een gaasje of de punt van een zakdoek, of veeg het naar de ooghoek.
• Is het vuiltje niet zichtbaar: laat het slachtoffer naar boven kijken en trek het onderste ooglid naar onder. Doe daarna hetzelfde bij het bovenste ooglid.
• Je kunt ook proberen het vuiltje eruit te laten tranen door het bovenste ooglid over het onderste te trekken.
• Spoelen met water naar de buitenste ooghoek.
Verwijder het vuiltje alleen als het op het oogwit zit! Zo niet: ga naar een arts.
Kleine vastzittende voorwerpen
Als een voorwerp in het oog oppervlakkig vastzit, veroorzaakt dit een kleine bloeding. Bij doordingend oogletsel heeft het voorwerp het oog doordrongen en heeft soms kleine spiertjes geraakt. Dit zie je doordat de pupil een beetje vervormd is.
Bij beide gevallen handel je als volgt:
• Laat het voorwerp in het oog zitten!
• Bedek het getroffen oog met bijvoorbeeld een plastic bekertje, zodat het slachtoffer er niet in kan wrijven.
• Beperk de druk op het oog: vervoer het slachtoffer half zittend.
• Ga samen naar een arts of de Spoedeisende hulp.
Bij doordringend oogletsel zorg je altijd dat het slachtoffer per ambulance wordt vervoerd.
Klap met stomp voorwerp
Bij een harde klap op het oog is er soms niet alleen schade aan het oog zelf, maar ook aan bijvoorbeeld de oogkas. Laat het slachtoffer daarom altijd door een arts behandelen.
Chemische stoffen in het oog
Bij chemische verbranding is het allerbelangrijkste dat het oog door en door gespoeld wordt. Je doet dit met een oogspoelstation of een oogdouche. Is dit niet op jouw bedrijf aanwezig, dan spoel je het oog boven een wasbak.
Bij chemische stoffen handel je als volgt:
• Laat het slachtoffer zo mogelijk liggen en houd het oog open.
• Houd het hoofd schuin, zodat het spoelwater niet in het andere oog komt.
• Bij verbranding: spoel zeker 10 minuten met lauw, zacht stromend water.
• Bij bijtende stoffen: spoel zeker 30 minuten met lauw, zacht stromend water.
• Bij chemische verbrandingen zorg je altijd dat het slachtoffer per ambulance vervoerd wordt.
Spoelen met koud water is NIET schadelijk! (maar wel minder prettig voor het slachtoffer).