Meestal is er bij een hartstilstand iets mis met het elektrische systeem van het hart. Bij een hartstilstand pompt het hart geen bloed meer rond waardoor de cellen in het lichaam geen zuurstof meer ontvangen. Dit is met name voor de cellen in de hersenen zeer schadelijk, deze zullen dan ook na enkele minuten daardoor beginnen met afsterven. Dit noemt men ook wel circulatiestilstand omdat er meerdere oorzaken kunnen zijn voor het uitblijven van zuurstofcirculatie.
Tijdens een hartstilstand staat het hart meestal niet helemaal stil maar trillen de hartkamers heel snel en ongecontroleerd heen en weer, dit noemt men ook wel ventrikelfibrilleren. De overlevingskansen van een slachtoffer met een hartstilstand nemen ongeveer met 10% per minuut af. Het is daarom van groot belang bij een hartstilstand zo snel mogelijk te beginnen met reanimeren.
De oorzaken van een hartstilstand
De meest voorkomende oorzaak van een hartstilstand is een hartinfarct. Bij een hartinfarct krijgt een deel van het hart geen bloed meer door een afsluiting in een kransslagader. Doordat het deel wat geen bloed meer krijgt al heel snel na het infarct afsterft raakt ook het prikkelgeleidingssysteem ontregeld. Hierdoor kunnen er gevaarlijke ritmestoornissen ontstaan.
Een hartstilstand overkomt de meeste slachtoffers vaak plotseling. In de meeste gevallen zijn er vaak geen signalen aan vooraf gegaan. Een hartstilstand kan naast een hartinfarct ook komen door andere problemen met het hart zoals bijvoorbeeld;
Een hartspierziekte, een ontsteking van het hart, hartritmestoornissen, een ademhalingsstilstand, elektrocutie, bloedverlies, beschadiging van het hart door een verwonding of een genetische afwijking.